ترنجبین

ترنجبین

نام انگلیسی: Manne of hedyzarum

نام علمی:Alhagi camelorum

تیره: Papilionaceae  

شرح:گیاهی پر شاخه، دارای ساقه های خاردار و برگ های ساده و کوچک است. از اختصاصات آن این است که میوه ای بند بند با ظاهر منظم دارد. این گیاه که به نام خارشتر معروف است گیاهی است دایمی به بلندی 20 – 50 سانتیمتر که دارای ساقه های خاردار سخت و از پایین دارای شاخه است. گل های کوچک و قرمز رنگی دارد.

قسمت مورد استفاده: از مان آن که یک ماده قندی است برای مصارف دارویی استفاده می شود.

زیستگاه و گردآوری: اصولا این گیاه بومی ایران است نکته قابل توجه این است که با وجودی که این گیاه در تمام ایران یافت می شود معذالک در همه جا ترنجبین تولید نمی کند. طرز تهیه آن بدین شکل است که  در اواخر تابستان گیاهان خشک شده را جمع آوری کرده، بر روی پارچه می گسترانند و تکان می دهند تا ترشحات خشک شده گیاه به شکل قطعات بسیار کوچک به دست آید.

ایران: ترنجبین بازار دارویی ایران از خراسان ( دامغان، شیروان، بجنورد )، اطراف تبریز، زرند، بوشهر و بلوچستان به دست می آید.

ترکیبات و اثر: از تجزیه شیمیایی این ماده، دانشمندان قدیم قندی به نام مله زیتوز ( Melezitose ) استخراج کرده اند. ولی طبق تحقیقات انجام شده ماده قندی آن ساکارز است. علاوه بر این مقادیر موسیلاژ ( 15% ) املاح کلسیم، سیلسیم، گوگرد، منیزیم و آلومینیوم نیز دارد.

مصرف: ترنجبین دارای خواص ملین، نرم کننده سینه و یک داروی خلط آور است. برای این منظور ترنجبین را به مقدار10- 70 گرم و گاهی نیز بیشتر برای شیرین کردن داروها مصرف می کنند. طرز مصرف آن بدین شکل است که آن را در آب جوش می ریزند و به هم می زنند تا دانه های آن ذوب شود و پس از صاف کردن محلول آن را صبح ناشتا می نوشند.